Akciğer embolisi, akciğerlerde tıkanmış bir kan damarı sonucu ile oluşan bir sağlık sorunudur.
Tıp literatüründe “pulmoner emboli ” olarak adlandırılan bu duruma hızlı bir çözüm yolu bulunmaz ise kişinin hayatını tehdit edici sonuçlar doğurmasına neden olur.
Akciğer atardamarında bulunan bu tıkanma, akciğerlere ve yeteri kadar oksijen ulaşmayan diğer tüm organlara zarar verme olasılığına sahiptir. Ciddiyet sahibi bir durumdur. İyileşme süreci haftalar veya aylar sürebilmektedir.
Her yaştan insan, emboli riski ile karşı karşıyadır. Emboli, vücudun bir bölümünde oluşan ve kan dolaşımı ile vücuda giden kan pıhtısı olarak adlandırılır.
Akciğer emboli nedenleri dediğimiz zaman akıllara ilk kalıtsal sebepler gelmektedir. Fakat karşılaşılan çoğu vakada kesin bir neden bulunamamaktadır.
Sık karşılaşılan emboli nedenleri vardır.
Bunlar;
- Hamilelik
- Doğum kontrol haplarının kullanımı
- Hormon tedavileri
- Enfeksiyonlar
- Eklem iltihapları
- Kalp ve solunum yetmezlikleri
gibi nedenlerle veya herhangi bir cerrahi işlem ya da operasyona bağlı olarak da ortaya çıkabilmektedir.
Embolinin bulgu ve belirtilerine bakıldığında en yaygın olarak karşımıza çıkanlar; nefes darlığı, öksürük, hızlı nefes alma, kanlı balgam, şiddetli göğüs ağrısı şeklindedir.
Akciğer embolisi yani pulmoner emboli, sık rastlanan bir hastalıktır. Tanısı oldukça güç olan, ölüm sıklığı oldukça yüksek olan bir hastalıktır. Gelişmiş ülkelerde dahi ölüm nedenleri sırasında üçüncü sırada yer almaktadır.
Hayati tehlikesi oldukça fazla olmasına rağmen, düzgün ve doğru zamanlı bir tedavi ile ölüm riskinde önemli derecede bir azalma görülebilir. Bacaklarda bulunan kan pıhtılaşmasını önlemek amaçlı yapılan hazırlıklar emboli riskini azaltmaktadır.
Akciğer embolisi, genellikle bacaklarda ve vücudun diğer bölgelerinde oluşan kan pıhtılarından koparak akciğerleri tıkamasıyla oluşur.
Hastanın şikayetine göre embolinin boyutu ve tıkanan akciğer damarının çapı belirlenmiş olur. Bununla birlikte, genelde hastalarda göğüste ağrı ve nefes darlığı gelişim gösterir.
Embolinin temeli genelde ayaklardan olduğu için belirtisi de bacakta şişlik ve ağrı hissi olur. Emboli atmasına neden olan faktörler oldukça fazladır.
Pıhtılaşmaya eğilim verdirten durumlara bakacak olur isek, kalıtsal pıhtılaşma bozuklukları, kanser, doğum kontrol ilaçları, gebelik ve sonrası dönem, bazı kan hastalıkları ve özellikle aşırı protein kayıplarına neden olan böbrek hastalıkları örnektir.
Akciğer Embolisi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Erken tanı ve teşhis her hastalıkta olduğu gibi burada da çok önemlidir. Emboli tedavisinde amaç pıhtının eritilmesi ya da pıhtının tedavi edilmesidir.
Piyasada yer alan ve yeni yeni gelişen ilaçlar artık eskiyle kıyas edildiğinde, kanı sulandırma da ya da pıhtıyı eritme de daha fazla pozitif sonuçlar vermeye başlamıştır.
Akciğer Emboli Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Eğer emboli, iyileşme göstermeye başlarsa yani bir önceki başlıkta da yer aldığı gibi pıhtı tedavi edilme aşamasında ilerleme veya pıhtı eritmesinde herhangi bir gelişim görülürse tedavi daha da kolaylaşacaktır.
Doktor kontrolü dahilinde, genel olarak üç gün heparin tedavisi ve peşi sıra yedi gün ağız yolu ile kan sulandırıcı ilaçların kullanımı gerçekleşmelidir.
Doğru ilaç kullanımına ve doğru tedavi sonucunda hasta iyileşir ve taburcu edilir.
İlaç Tedavisi ve Örnekleri
Trombolitik tedavi
Trombolitik tedavi dediğimiz şey aslında pıhtı eritici tedavi anlamına gelmektedir. Hasta davranışlarını etkilemektedir. Bayılma ya da tansiyonda düşüş ve bunlar gibi yaygın belirtiler verebilmektedir.
Bu durumlar için trombolitik tedaviyi uygulamak gerekir. İlk yedi gün içinde etki azalma gösterir.
Devam eden on dört gün içinde ise pıhtı giderici ilaç tedavisi başlanır. On dört gün sonrasında artık kullanılması genel olarak önerilmez.
Antikoagülan tedavi
Antikoagülan tedavi dediğimiz de akıllara gelmesi gereken durum, pıhtının önlenme durumudur. Halk bu tedavi yöntemini “kan sulandırıcı” olarak adlandırmaktadır.
Toplam beş gün süre boyunca tedavi tam dozunda uygulanır. İleri safhalarda uzun dönem tedavi için koruyucu özelliğe sahip ilaç tedavileri uygulanmalıdır.
Bu süreçte doktor ve hasta yakınlığı olmalıdır yani doktor hastasını yakından takip etmelidir. Çünkü risk bulunma ihtimali vardır.
Riskten şüpheleniliyor ise en az üç ay, şüphe riski yoksa da en az altı ay bu takip devam etmelidir. Hastanın gidişatına göre tedaviye devam edilip edilmeyeceğine karar verilir.
