Bronkoskopi Nedir? Neden ve Nasıl Yapılır?

1.Tanısal

• Hastanın şikayetlerin yani semptomların değerlendirilmesi
• Ses kısıklığı ( KBB uzmanı tarafından doğrudan ses tellerinin bir hastalığı düşünülmemiş ses kısıklığı varlığında)
• Kronik ve inatçı öksürük ( tedavi ile geçmeyen ve açıklanamayan 3 haftadan uzun süren öksürük)
• Öksürükle birlikte kanlı balgam ya da kan tükürme durumunda
• Nefes alıp verme esnasında özellikle belirli bir akciğer alanında hışıltılı solunum duyulan ve bunu açıklayacak başka bir neden saptanamayan olgularda
• Soluk bronşu içi hastalığın değerlendirilmesi (tümör,yabancı cisim, darlık,fistül,mukus tıkaç, termal hasar)
• Göğüs grafisi ve toraks bilgisayarlı tomografideki anormalliklerin değerlendirilmesi (kitle,infiltrasyon, atelektazi, akciğerde su birikmesi).
• Hiler ve mediastinal lenf nodlarının endobronşiyal ultrason ile değerlendirilmesi.
• Göğüs travmaları ve yaralanmalarında

2. Hastalık seyrinin izlenmesi amacıyla

• Akciğer kanserinin evrelenmesi

3.Tedavi amaçlı/girişimsel

• Bronşlarda aşırı sekresyon birikimi varlığında bunları temizlemek amacıyla
• Yabancı cisim çıkarılması (Türban iğnesi, nohut, fıstık gibi)
• Ana bronşlardan kaynaklanan ve hastada aşırı nefes darlığı ve boğulma hissine neden olan iyi ya da kötü huylu tümörlerin girişimsel bronkoskopi uygulamaları yani lazer, argon plazma koter, elektrokoter, cryocoter ile çıkarılması amacıyla

4. Araştırma amaçlı

• Diffüz akciğer hastalıklarında bronkoalveoler lavaj uygulaması
• Astımda vebiyopsi ve fırçalama

FOB tanı oranı:

• Santral hava yollarındaki tümörlerde %85-95 gibi yüksek tanı değerine sahiptir.
• Periferik yerleşimli akciğer karsinomlarında bu oran %40-60’a düşmektedir.
• 3 CM'den daha küçük periferik tümörlerde tanı değeri %30 civarındadır.
• Komplikasyon oranı çok düşük olan bu yöntemle diğer akciğer hastalıklarının da teşhisi yapılabilmektedir.
• Tanısal amaçlı bronkoskopinin ortalama tanı değeri %55-75 arasında değişmektedir.

Bronkoskopinin mutlak kontrendikasyonlar:

• %100 O2 uygulaması sonucu PaO2 < 60 mmHg kalıyorsa – Tip II solunum yetmezliği.
• Ağır bronkospazm.
• Stabil olmayan astım.

Bronkoskopinin kismi kontrendikasyonlar:

• Kardiovasküler hastalıklar (6 ay içinde geçirilmiş MI, stabil angina, aritmi, hipertansiyon)
• Serebrovasküler patoloji varlığı
• Kafa içi basınç yüksekliği
• Konvüzyon varlığı
• Kanama diatezi
• Trombositopeni (BAL için < 20.000/mm3 , biyopsi için < 50.000/mm3 )
• Trombosit fonksiyon bozukluğu
• Ağır anemi
• Portal hipertansiyon
• Üremi

Bronkoskopi Çeşitleri:
Fleksibil Fiberoptik Bronkoskopi (FOB)
Superdimension bronkoskopi
Daha periferik lezyonlarda tanı koyma ihtimali var. Bronkoskopi ucunda ultrason var.

Otofloresan bronkoskopi (OFB)
Bu yöntemle erken kanser teşhisi konulur. Bu yöntemle displazi, karsinoma in situ (CIS) gibi bronş içi mukoza anormalliklerinin yanı sıra erken invazif kanserler gösterilebilir.

Otofloresan bronkoskopi, trakeobronşiyal ağacın mukoza anormalliklerinin açığa çıkarılması için mavi ışıkta gözlenen normal/patolojik doku floresans özelliklerinin değerlendirilmesinde kullanılan bir tanı yöntemidir. Normal doku yeşil renkli, patolojik doku ise kırmızı/kahve renkli floresans ( ışığın geri yansıtılması) oluşturur.

En önemli endikasyonu normal dokunun premalign veya malign bronş mukozasından ayırt edilmesidir.

Endobronşiyal ultrasonografi (EBUS)
Başka bir bölümde detaylı anlatılmıştır.
EBUS cihazı, bükülebilir bir bronkoskop ve ultrasonografi probunun kombinasyonundan ibarettir. Ultrasonografi probu bronkoskopun ucuna sabit olarak yerleştirilmiş olabilir ya da bronkoskopun kanalından bronşların içerisine gönderilerek kullanılabilir.
Bronş ağacının içerisini ilgilendiren hastalıkların tanısında ve bronş ağacının dışında mediasten dediğimiz göğsün orta kesiminde ve akciğerin en uç noktalarındaki hastalıklarında tanı ve evrelemede kulanılır.
Başlıca endikasyonları akciğer kanserinin evrelenmesi ( bölgesel lenf nodu tutulumu ve yaygınlığı ), transbronşiyal iğne aspirasyonu için rehberlik, tümöral invazyon, vasküler yapıların olmayanlardan ayırt edilmesi sayılabilir.

Rijit Bronkoskopi
Sert bir boru gibi esnemiyen bir şey ve çapı büyük olduğu için daha derine gidilemez yani segmental incelemye izin vermez.
Genel anestezi altında yapılır.
Endobronşial kitle biopsi
Kanama riski yüksek olan lezyonlarda ( Karsinoid gibi)
Masif hemoptizi (Ağzında çok kan gelmesi)
Yabancı cisim çıkarılması (Fıstık, nohut, kabuk ve toplu iğne gibi yabancı cisimler )
Soluk borusundaki darlıklar
Mekanik dilatasyon yani soluk borusu darlıklarında soluk bronşun genişlemesini sağlamak

Bronkoskopi öncesi hastanın hazırlanması

Bronkoskopi, yapılacak girişimlere, hastalığın ve hastanın durumuna göre lokal anestezi ve/veya bilinçli sedasyon veya genel anestezi altında uygulanabilir . Hastanın ağız ve boğazı bir sprey ile yani lokal anestezi ile hastanın öksürük ve öğürtü refleksini baskılamak hastanın endoskopun ağzına girmesi ile oluşacak bulantı hissini ortadan kaldırılır Fiberoptik bronkoskopi öncesi hastaya en az 4-6 saat tam aç kalması şarttır.

Fleksibl bronkoskopi işlemi ortalama 10-12 dakika sürmektedir. İşlem sonrası hasta evine gönderilebilir. İşlem sonrasında ağız ve boğaz uyuşuk durumda olduğundan 2 saat boyunca hasta yememeli ve içmemelidir.

Bronkoskopide biyopsi alınması planlanıyorsa oral antikoagülanlar işlemden en az 3 gün önce kesilmeli. Antikoagülanlara devam etmek gereken nadir durumlarda INR 2.5’un altında tutulmalı ve heparin başlanılmalıdır. Transbronşiyal biyopsiler yapılmadan önce trombosit sayımı, protrombin zamanı ve parsiyel tromboplastin zamanı kontrol edilmelidir.

Hasta bronkoskopi sonrası su ve yemek yiyebilir.