Toplum içerisinde diyafram hastalıkları oldukça nadir şekilde karşılaşılan hastalıklar. Genellikle çok fazla belirti göstermeyen bu hastalıklar, başka hastalıklardan şüphelenilerek çeşitli tetkikler yapıldığı durumlarda ortaya çıkabilir. Diyafram rahatsızlıkları kendisini genellikle solunum problemleri ile gösterir.
Diyafram felci de söz konusu hastalıklardan biridir. Peki diyafram felci nedir, belirtileri, tanı yöntemleri ve tedavisi nasıldır? Diyafram felci hakkında tüm merak edilenleri bu metin içerisinde cevaplamaya çalıştık…
Diyafram Felci Nedir?
Karın ve göğüs boşluklarını birbirinden ayıran ve solunum hareketlerine kas yapısıyla yardımcı olan yapı diyafram olarak adlandırılır.
Diyaframda meydana gelebilecek olan herhangi bir problem, başta solunum fonksiyonları olmak üzere daha pek çok fonksiyon bozukluğuna neden olabilir. Diyaframda meydana gelen problemler doğuştan olabileceği gibi sonradan edinilmiş de olabilir. Diyaframda meydana gelebilecek olan sorunları şu şekilde listelemek mümkün:
- Doğuştan gelen diyafram fıtığı,
- Ateşli silah ya da bıçak yaralanmalarına bağlı olarak gelişebilen travmatik diyafram fıtığı,
- Mide fıtığı,
- Diyafram tümörü,
- Diyafram felci.
Peki diyafram felci nedir ve neden olur? Frenik sinir adı verilen ve diyafram hareketlerini kontrol eden sinir yaralandığı zaman, diyaframın bir tarafı ya da her iki tarafı birden felç olabilir. Bu da ciddi solunum sorunlarına yol açabilir. Diyafram felcinin meydana gelmesinin en yaygın nedenleri şu şekilde listelenmiştir:
- Cerrahi travmalar,
- Frenik sinirlerin sıkışmasına neden olan lenf ya da akciğer kanseri,
- MS ya da ALS gibi nöromüsküler bozukluklar,
- Omurilik ya da frenik sinir yaralanmaları.
Diyafram felci nadir karşılaşılan bir hastalık olmakla birlikte, erken teşhis ve tedavi hayat kurtarıcı olmaktadır.
Diyafram Felcinin Belirtileri ve Tanı Yöntemleri
Ortaya çıkan bazı belirtiler diyafram felcini gösterebileceği gibi, başka hastalıklara da işaret ediyor olabilir. Diyafram felcinin en sık karşılaşılan belirtileri dinlenme sırasında, sırt üstü uzanırken ya da havuz ve deniz içerisinde yüzerken nefes darlığı çekmektir.
Hastalığın tanısı için doktor tarafından öncelikle hastanın öyküsü dinlenir ve fiziki muayene gerçekleştirilir. Öykü ve fiziki muayene ile birlikte bir diyafram felci şüphesi oluşabilmekle birlikte, kesin tanı için 7 farklı tetkikten faydalanılabilir. Bu tetkikleri şu şekilde listelemek mümkün:
- Akciğer Röntgeni: Omurga, göğüs bölgesi, kalp, kan damarları, kemikler ve hava yolları görüntülenir.
- Bilgisayarlı Tomografi: Göğüs boşluğu ayrıntılı şekilde incelenir.
- Ultrason: Diyafram fonksiyonlarındaki düzensizlikler tespit edilir.
- Arteriyel Kan Gazı: Kandaki oksijen, asit ve karbondioksit miktarını kontrol eder.
- Solunum Fonksiyon Testleri: Solunum işlevlerini kontrol eder.
- Elektromiyografi (EMG): Sinirlerin elektrik sinyallerini gönderme fonksiyonlarını ölçer.
- Frenik Sinir Uyarımı Testi: Kas liflerinin elektrik potansiyeli ölçülür.
Diyafram felcinin kesin tanısı için yukarıda saymış olduğumuz tetkiklerden en yaygın olarak kullanılanları ultrason, frenik sinir uyarımı testi ve elektromiyografidir.
Diyafram Felcinin Tedavisi
Hastalarda herhangi bir belirti ve şikayet olmadığında ya da herhangi bir bulguya rastlanmadığı zamanlarda, doktor tarafından herhangi bir müdahale planlanmayabilir.
Fakat diyaframın göğüs boşluğuna çekildiği durumlarda bir cerrahi müdahale düşünülebilir. Felç olmuş diyaframın nefes alma sırasında göğüs boşluğuna çekilmesini engelleyen bu cerrahi girişim diyafragmatik plikasyon olarak adlandırılır.
Özellikle son yıllarda yaygın olarak kullanılan bir yöntem olarak diyaframın üzerine pil yerleştirilmesi de uygulanmaktadır. Bu yöntem ile karın boşluğu ya da göğüs boşluğuna cerrahi olarak girilerek diyafram üzerine bir pil yerleştirilir. Yerleştirilmiş olan bu pil ile birlikte diyaframın hareketi sağlanabilmektedir.
İleri seviyelerdeki vakalarda, uygulanan tedavilere ek olarak solunum desteği de sağlanabilir. En uygun tedavi yöntemine tetkikler sonucunda doktor karar verecektir.