Trakea Stenozu – Trakeal Stent
Trakeal stenoz, skar dokusunun oluşumu veya trakeadaki kıkırdağın malformasyonu nedeniyle trakea veya nefes borunuzun daralmasıdır. Trakeada hafif daralma şikayet (septom) vermeyebilir. Eğer hava yolunuzun yüzde 50'sinden fazlasında önemli bir daralma olmuş ise ciddi şikayetler oluşur ve ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Trakeal stenozun en yaygın üç nedeni:
- Bir endotrakeal tüpün (solunum tüpü) veya trakeostominin uzun süre yerleştirilmesi
- Trakeanın komşuluğundaki tümör ve kitlelrin basısı
- Guatr ve Tiroid kanserleri
- Akciğer kanseri
- Lenfoma
- İnflamatuar hastalıklar
Bilinen diğer nedenler şunlardır:
- Konjenital malformasyonlar (doğum kusuru)
- Travma
- Soluma yanıkları
- Radyasyon tedavisi
- Trakea enfeksiyonları
- İnflamatuar hastalıklar (sarkoidoz veya amiloidoz)
- Kanser
- Trakea tümörleri
- Kollajen vasküler hastalık (polianjiitli granülomatoz)
Kanser ve konjenital malformasyonlarda, hava yolu trakea dışından veya kötü şekillendirilmiş kıkırdaktan daralma ile sıkıştırılmaktadır.
Trakeal stenozun diğer nedenleri genellikle trakeada ülserasyon ile başlar. Ülserasyon, abartılı hale gelebilen ve normalde gerekenden daha fazla skar dokusuna neden olabilecek normal bir iyileşme süreci olan bir iltihap çağına başlar. Bu ek skar dokusu, trakeadaki alanı daraltır.
Trakeal Stenoz Neden Olur?
Trakeal stenoz edinme sıklığı, trakeal daralmanın nedenine bağlıdır. Entübasyon sonrası hava yolu hasarı yaygın olabilir; Bununla birlikte, semptomatik stenoz riski düşüktür. Aşağıdaki risk faktörleri entübasyon sonrası veya trakeostomi ile ilişkili trakeal stenoz olma olasılığınızı artıracaktır:
- Kadın hastalar
- Kilolu olmak
- Diyabet
- Hipertansiyon
- Kalp hastalığı
- Halen sigara içenler
Şekil 1: A. Bronkoskopik trakeal stenoz görüntüsü. Trakea çok daralmış ve hasta yeterince nefes alamiyor. B.Rijid bronkoskopi ile dilatasyon sonrası trakeanın ne kadar açıldığı görülmektedir ve hasta rahat nefes almaktadır.
Yoğun bakımda iken aşağıdakiler uygulanırsa entübasyon sonrası veya trakeostomi sonrası risk azaltılabilir:
- Endoktrakeal veya trakeostomi balon basıncının 20 ila 30 cm su basıncı arasında olması
- Enfeksiyonu önlemek veya solunum yollarını mukusla tıkamak için gerektiği gibi emme ile iyi ağız bakımı yapılarak enfeksiyonun önlenmesi
- Basıncı tahliye etmek için solunum tüpünün ağzın dışındaki yerini döndürme
- Solunum hortumunun yeterli derinliğini korumak
- Yerleştirme sırasında solunum tüpleri ile komplikasyonları önleme ve zor bir hava yolunuz varsa yanlışlıkla çıkarmayı önleme.
Trakeal stenoz, polianjiitli granülomatozda görülen ilk belirtilerden biri olabilir. Stenoz zamanın yaklaşık yüzde 20'sinde ortaya çıkabilir. Trakeal stenozun diğer nedenlerinin yaygınlığı hakkında çok fazla veri yoktur.
Trakeal Stenoz Belirtileri
Konjenital trakeal stenozda, hafif stenoz genellikle astım veya tekrarlayan bronşit olarak yanlış yorumlanabilir. Hafif trakeal stenoz ile, semptomlar egzersizle nefes almada zorluk olarak göründüğünde, daha sonraki çocukluk veya erken ergenliğe kadar semptomları tanımlayamayabilirsiniz. Daha ciddi konjenital trakeal stenoz vakalarında, aşağıdaki belirtileri görebilirsiniz:
- Stridor (yüksek perdeli solunum sesi)
- Siyanotik, belirgin mavi dudaklı
- Solunduğunda hırıltı
- Egzersiz nefes darlığı (dispne)
Diğer edinilmiş trakeal stenoz vakalarında, yaralanma meydana geldikten sonra semptomlar birkaç hafta boyunca kendini göstermeyebilir. Solunum zorluğu yaygın ilk semptomdur. Konjenital trakeal stenoz gibi, stridor, hırıltılı solunum veya egzersiz nefes darlığı fark edebilirsiniz.
Trakeal Stenoz Teşhisi
Doktorunuzun trakeal stenoz olup olmadığını belirlemesine yardımcı olmak için çeşitli test yöntemleri kullanılabilir. Bronkoskopi, trakeal stenozu teşhis etmek için "Altın Standart" olarak kabul edilir, çünkü doktorunuz trakeayı doğrudan görselleştirebilir.
Bununla birlikte, bununla ilgili bazı riskler vardır, çünkü bir kapsam kullanmak hava yolunuzu daha da engelleyecektir, bu nedenle oksijenasyon seviyelerinizi korumak daha zor olabilir. Bronkoskopi ile ilişkili kişisel risk faktörlerinizi doktorunuzla tartışın.
Doktorunuzun kullanabileceği diğer yöntemler arasında X-ışını, Rekonstrüksiyonlu Toraks CT taraması, ultrason, MRI ve solunum fonksiyon testi bulunur.
BT taraması, trakeal stenoz olup olmadığınızı belirlemede doktorunuz için harika bir teknik olabilir. Bununla birlikte, trakea daralmasının yumuşak doku nedenlerini tanımlamakta güçlük çeker. Bronkoskopi geçirme ihtiyacınızı en aza indirgemek için "sanal endoskopi" oluşturacak şekilde bazı teknikler kullanılmaktadır.Bununla birlikte, BT taraması, daha az şiddetli bir stenoz derecesi belirlemek için mükemmel bir yöntem değildir.
Ultrason, trakeadaki hava boşluğu miktarının belirlenmesinde yardımcı olabilir. Bu, doktorunuzun daha fazla testin gerekli olup olmadığını belirlemesini sağlar; ancak, trakea çevresindeki kıkırdak miktarı nedeniyle, ses dalgalarının kıkırdaktan yansımasının neden olduğu gölgeleme etkileri nedeniyle testin doğruluğu sorgulanabilir.
Trakeal Stenoz Tedavisi Nasıl Yapılır?
Subglottik stenoz dahil trakeal stenoz, nefes problemlerine neden olan trakea daralmasıdır. Uzun süreli entübasyon nedeniyle bir kişinin trakeasında skar dokusu oluştuğunda - tıbbi bir prosedür sırasında nefes almayı sürdürmek için trakeaya bir solunum tüpü takıldığında - veya boyunda bir açıklık oluşturmak için bir ameliyat olan bir trakeostomiden gelişebilir. Doktorlar stenozu tedavi etmeden önce altta yatan tıbbi durumları ele alacaktır. Stenozun kendisi tedavi gerektiriyorsa, doktorlar tipik olarak ameliyat yapar. Prosedür tipi, stenozun tam konumuna ve derecesine bağlıdır.
Trakeal stenoz tedavileri arasından en yaygın tedavi seçenekleri şunlardır:
Trakea Rezeksiyonu ve Rekonstrüksiyonu - Trakeal rezeksiyon sırasında cerrahlarımız trakeanın daralmış bölümünü çıkarır ve daha sonra üst ve alt bölümlere tekrar birleştirerek dikilir. Bu genellikle uzun süreli mükemmel sonuçlarla stenoz için çok başarılı bir tedavidir.
Bronkoskopik Trakeal Dilatasyon - Trakea'nın, balon veya trakeal dilatatör adı verilen cerrahi aletlerle genişletilmesi, semptomların geçici olarak rahatlatılmasını sağlar ve uzmanlarımızın trakeanın ne kadarının stenozdan etkilendiğini belirlemelerine izin verir. Dilatasyon prosedürü sırasında, henüz bilinmediyse stenozun nedenini teşhis edebiliriz.
Lazer Bronkoskopi - Bazı durumlarda, cerrahlar darlığa neden olan skar dokusunu çıkarmak için lazer kullanır. Lazer ameliyatı iyi kısa vadeli sonuçlar sunar ve geçici rahatlama sağlar, ancak genellikle uzun vadeli bir çözüm değildir. Bazı durumlarda, lazer cerrahisi stenozu gerçekten kötüleştirebilir. Bu nedenlerden dolayı, trakeal stenozu tedavisi için lazer cerrahisini kullanmadan önce altta yatan bozukluğu düşünmek önemlidir.
Trakeobronşiyal Hava Yolu Stenti - Bir trakeal stent, açık kalmasına yardımcı olmak için hava yoluna yerleştirilen metal veya silikondan yapılmış bir tüptür. Stentler stenoz için hem kısa hem de uzun süreli tedavi olarak kullanılır.
Stent Endikasyonları
Trakeobronşiyal stentler;
- Santral hava yolu açıklığını sağlamak
- Endobronşial/ endoluminal büyüyen tümörler endoskopik/bronkoskopik olarak lazer, argon plazma koagülasyon, elektrokoter ve kriyoterapi uygulamaları ile temizlenir ve sonra stent takılır.
- Bronkoskopik tedaviden sonra hava yolunun açıklığı %50’nin altında olması yada Lümen çapı %50’nin üzerinde olmasına rağmen tümör hızlı büyüyor ise Stent takılabilir.
- Tömüre bağlı hava yolu darlıklarında mümkün ise primer tedavi yöntemi yani cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Fakat malign olguların çoğunda hava yolundaki darlık genelde cerrahi olarak çıkarılmiyacak şeklindedir.yani operabl değildir. Bu hastalarda stent yerleştirilmesiyle hastanın solunum sıkıntısını ve yaşam kalitesinde düzelme sağlar ve diğer tedavi yöntemleri için zaman kazanılmasının sağlar.
- Çevre doku tömürleri ve ya bening lezyonlarda trakeya dışardan bası yapılan olgular diğer tedavi yöntemleri ile yeterli hava yolu açıklığı sağlamakta yetersiz kalıyorsa hava yoluna stent uygulanabilir.
- Benign stenozlar, sıklıkla trakeal duvardaki kan akımının bozulmasına yani yeterince beslenmesi sonucu mukoza hasarına bağlı olarak oluşurlar. Yüksek balon basınçlarına bağlı oluşan postentübasyon trakeal stenoz, benign stenozların hala en sık tipidir. Günümüzde bu olgularda cerrahi ile trakeal segmental rezeksiyon ve sonrası uc-uca anastomoz hala altın standarttır. İşte bu olgularda semptomatik ise ciddi solunum sıkıntısı var ise stent acil hava yolu açıklığı sağlanması gerekiyorsa önerilir.
- Eğer stenoz Vokal kordlara yakın ise ve cerrahi için uygun değil ise Montgomery T tüp cerrahiye güvenli bir alternatif olabilir
- Trakeobronkomalazide kartilaj dinamiğini desteklemek
- Trakea-özefagial fistüllerde kaçak onarımını sağlamak gibi üç ana endikasyonda kullanılır
Trakeal Stenoz – Trakeal Stent Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Trakeal stenoz, radyasyon terapisi, solunum tüpünün uzun süreli kullanımı veya diğer prosedürlerden sonra ortaya çıkabilecek nefes borusunun daralmasıdır. Detayları göster. Subglottik stenoz dahil trakeal stenoz, nefes problemlerine neden olan trakea daralmasıdır.
Yorgunluk hissine veya genel bir rahatsızlığa (halsizlik) ek olarak, trakeal stenoz belirtileri tipik olarak şunlardır: Nefes alma zorluğu da dahil olmak üzere hırıltılı solunum, öksürük veya nefes darlığı. Teneffüs edildiğinde akciğerlerinizden gelen yüksek perdeli bir hırıltı.
Bir trakeostomi genellikle 20 dakika trakeal segmental rezeksiyon ise 1.5 -2 saat sürer.
Göğüs Röntgeni: Düz bir röntgen, trakeanın göğsün her iki tarafına sapmış olup olmadığını söyleyebilir. Darlık ile ilgili tam bilgiyi veremez. Rekonstrüksiyonlu Toraks BT de trakeal darlığı iyi gösterir fakat en iyi gösteren ve altın standart olan Bronkoskopidir. Bronkoskopi hem darlığın derecesini, yerleşim yeri ve hangi tedavi yöntemi yapılması gerektiği kararıda verdirir bize.