Trakea Tümörleri
Trakea tümörleri üst hava yolu tümörlerinin %2’ sini oluşturur.
Malign tümörler:
- Squamoz (Yassı ) hücreli karsinom:
- En sık, ileri yaş, sigara ve erkek cinsiyet
- İlerlemesi daha hızlıdır, trakeada uzun bir segmenti invaze edebilir, çevre dokulara ve mediastene invaze olma eğilimindedir, servikal ve mediastinal lenf bezlerine erken dönemde metastaz yapabilir
- Adenoid kistik karsinom (silendiroma)
- İkinci sıklıkta, genç yaş, kadın cinsiyet
- Squamoz hücreli karsinoma göre daha yavaş büyür, büyük boyutlara ulaşarak çevre dokulara bası yapabilir ancak direk invazyon olağan değildir, servikal ve mediastinal lenf bezlerine metastaz yassı hücreli gibi sık değildir.
- Karsinoid tümör
- Mukoepidermoid karsinom
- Adenokarsinom
- Adenoskuamöz karsinom
- Küçük hücreli karsinom
- Kondrosarkom, rabdomyosarkom
Benign tümörler: Papillom, Fibröz histiositom, Leiomyom, Kondrom, Hemanjiom
Sekonder Tümöeler: Trakeya çevre organların ve dokuların tümörleri. Bunlar trakeayı invaze yada dışardan bası yaparak trakeya bası yaparlar
Trake tümörlerin %90 ‘nını squamoz hücreli karsinom, adenoid kistik karsinom , mukoepidrmoid ve karsinoid tümörlerdir.
Trakea Tümörleri Semptomları
Öksürük, wheezing ve stridor, dispne, hemoptizi, ses kısıklığı, disfaji, rekürren pnömonilerdir. Trakea tümörü semptomları yalnızca trakea tümörleri özgü olmadığından tanı yanlışlığı ve gecikmelere neden olabilir. Bu hastalar astım ve KOAH hastaların şikâyetlerini taklit ettiği için bir kısmı astım diye takip edilip sonradan tanı konan bir çok hasta var.
Astm ön tanıısyla bir hastada tedavi sonrası şikâyetleri geçmiyorsa trakea tümörü açısnda tetkik edilmelidir.
Trakea Tümörleri Tanısı
Radyoloji
- Akciğer grafisi
- Lateral Akciğer grafisi
- Toraks BT (Resim 1)
- Rekonstrüksiyonlu Toraks BT
- Sanal Bronkoskopi (Resim 2)
- Toraks MR: Gerekirse
Resim 1. Trakea lümeni içinde kitle görünümü.
Resim 2. Toraks BT ile Sanal bronkoskopi
Bronkoskopi
- Fleksibil Bronkoskopi (FOB)
- Rijid Bronkoskopi
Trakea Tümörleri Tedavisi
Benign tümörler’de genelde endoskopik lokal eksizyon yeterli bazende trakea segmenatal rezeksiyonu ile uç uca anastomoz yapılır.
Malign Tümörlerde: Tümörün cerrahi sınırları negatif gelecek şekilde segmental rezeksiyon yapılı ve uc uca anastomoz yapılır (Resim 3). Trakea 4-6 cm kadar çıkartılabilir. Cerrahide teknikte bunun yoları var. Sadece boyun 15-35 derece fleksiyonda kalması ( Resim 4) bile bize 4cm ‘ye kadar trakea rezeksiyonu bize izin verdiriyor. Onun için ameliyatan sonra boyun genelde fleksiyonda bırakılır (4-6 gün) ve anastomoz korunur.
Resim 3. Servikal insizyon (Collar insizyon) ve trakeal segmental rezeksiyon sonrası trakeal anastomoz
Resim 4. Trakeal segmental rezeksiyon ve Boyun Fleksiyonu
Cerrahi Teknik
- Eğer trakea tümörü trakeanın üst kısmındaysa genelde anterior collar insizyon Çok nadirende vertikal parsiyel sternal divizyon ilede girilibilir.
- Eğer trakea tümörü trakeanın üst kısmındaysa sağ posterior lateral torakotomi yapılır
Ameliyat komplikasyonları; kanama, enfeksiyon ve anastomoz (kesilen trakeanın uc uca dikilmesi) açılması.
Onkoloji
Çıkartılan tümörün patoloji incelemesi sonrası bazı hastalara kemoterapi/radyoterapi gerekebilir. Özellikle adenoid kistik karsinomlarda cerrahi sınır tümör kalmasa dahi nüksü önlemek ve radyoterapiye hasas oldukları için postoperatif radyoterapi önerilmektedir.
Palyatif tedaviler:
- Radyoterapi
- Endobronşial Tedaviler
- Hava yolu açıklığını sağlamaya yönelik terapötik bronkoskopik girişimler
- Rijid bronkoskopi ile mekanik dilatasyon
- Hava yolu açıklığını sağlamaya yönelik terapötik bronkoskopik girişimler
- Trakea lümenin 2/3 ünü kapatan ve trakeada büyük yer kaplayan tümörlerde. Fleksibil Bronkoskopi (FOB) ile tümörün görülmesi ve tanı konulması sonrası Rijid Bronkoskopi ile trakea lümeni içindeki tümörün argon plazma, koter, lazer, brakioterapi, krioterapi (dondurarak tedavi) benzeri yöntemlerle tümörün nefes borusunun içinde çıkartılıp hava yolu açıklığı sağlanılır. Bu palyatif bir tedavidir.
- Gerekirse Stent konulur.
- Bu işlemlerin bazı komplikasyonlar oluşabilir.
- Kanama ve bazen açık ameliyat geçme
- Trakeanın delinmesi
- Genel durumu ilgilendiren (kalp, solunum) şikayetler. Yoğunbakım ihtiyacı olabilir.