Kaburga kırıkları pek çok sebeple meydana gelebilir. Bazı kaburga kırıkları genellikle çok fazla önemsenmez ve kısa süre içerisinde kendiliğinden iyileşme sağlanır. Fakat daha ileri seviyede kaburga kırıklarında hayati tehlike oluşturabilecek düzeyde sorunlar ortaya çıkabilir. Bazen bu belirtiler ilk anda kendini göstermez. Bu yüzden en ufak bir kaburga kırığı şüphesinde bile bir uzmana danışılması gerekmektedir. Peki kaburga kırığı nasıl anlaşılır ve kendiliğinden geçmesi mümkün mü? Bu sorulara cevap olabilecek en doğru bilgilere hep birlikte bakalım...
Kaburga Kırığı Nasıl Gerçekleşir?
Kaburgaların üzerini örten ve sternum ya da halk arasında iman tahtası olarak da bilinen bir göğüs ön kemiği bulunur. Bu ön kemiğin arkasında bulunan kaburgalarda meydana gelen kırıklar, çoğu zaman çekilen röntgenle bile zor tespit edilen, fark edilmesi en güç olan kırık türlerinden biridir.
Öndeki göğüs kemiği ile arkadaki omur kemikleri arasında bulunan kaburgaların yapısı her ne kadar kemik olsa da, aslında son derece esnektirler. Kaburgaların esnek olması ve arasında yer alan kaslar, nefes alıp vermeye yardımcı olur. Trafik kazaları ya da yüksek bir yerden düşme gibi sebeplere bağlı olarak kaburga kırıkları meydana gelebileceği gibi, basit düşme ve çarpmalara bağlı olarak da gerçekleşebilir.
Yaşı ilerlemiş olan hastalarda kemik erimesine bağlı olarak şiddetli öksürük ile de kaburga kırıkları meydana gelebilmektedir.
Kaburga Kırığı Nasıl Anlaşılır?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, kaburgaların öndeki ve arkadaki gölgeleri, röntgen sırasında kaburga kırığının anlaşılmasına engel olabilir. Elbette bu her zaman gerçekleşen bir durum değildir. Bazı durumlarda sadece röntgen ile kaburgalardaki kırıklar tespit edilebilir. Bu durum biraz da kırığın boyutu ve nerede meydana geldiği ile ilgilidir.
Kaburga kırıkları genellikle bölgede meydana gelen şiddetli ağrı ile anlaşılır. Kaburgası kırık olan hastalar nefes alıp vermekte zorluk çekerler ve bu sebeple nefes alış verişi sırasında kaburgalarına baskı yapmak gereği hissederler. Bazı durumlarda ağrı olan bölgeye dokunulduğu zamanda bir çıtırtı hissi yaşanabilir. Kaburga kemikleri kırık olduğu zaman hasta öksürürse, kemikler batar ve dolayısıyla daha şiddetli bir ağrı oluşur. Bu durumda hasta öksürüğünü tutmaya çalışır ve sonuç olarak balgamı dışarı atamama ve hırıltı meydana gelir. Kaburga kırığının temel belirtilerini şu şekilde bir liste ile gösterebiliriz:
- Yaralanan bölgede ağrı,
- Yüzeysel ve sık şekilde nefes alıp verme,
- Göğüs biçiminin bozulmuş olması,
- Kırık olan bölgede ödem ya da şişlik görülmesi,
- Çıtırtı sesi ya da hissi,
- Deri altında hava oluşumu,
- Akciğer zarlarının arasında kan ve hava birikmesi,
- Ağızdan kan gelmesi.
Söz konusu şikayetlerden bir ya da birkaçının bir arada bulunması, kaburga kırığı ihtimalini ortaya çıkacaktır. Birkaç basit tanı yöntemi kullanılarak kaburga kırığı teşhisi konulabilir.
Kaburga Kırığı Teşhisinde Kullanılan Yöntemler
Kaburga kırığını tespit edebilmek adına ilk olarak hastanın hikayesi dinlenir ve hemen arkasından kaburga kırığını tespit edilebilmesi adına akciğer grafisi istenir. Akciğer grafisi kaburga kırıklarını tespit etmek konusunda en sık başvurulan yöntemdir ve genellikle başka bir yönteme gerek kalmaz. Eğer çok büyük bir kırık yoksa ve kırık bölge birbirinden ayrılmamışsa ya da bir çatlak meydana gelmişse, bu durumda akciğer grafisi teşhis için yeterli olmayabilir ve farklı teşhis yöntemleri uygulanır. Uygulanabilecek olan diğer teşhis yöntemleri ise şu şekilde belirlenmiştir:
- Bilgisayarlı Tomografi: Bu yöntem, röntgenden daha hassas bir inceleme yöntemidir. Hasarlı kaburgaların, akciğerlerin, kalbin ve kan damarlarının yapısında meydana gelen değişiklikleri detaylı olarak gösterebilir.
- Ultrason: Akciğerlerin içerisinde kan birikimi olup olmadığını tespit etmek için kullanılan yöntemdir.
Bilgisayarlı tomografi ve ultrason, genellikle akciğer sönmesi (pnömotoraks), akciğerlerde doku hasarı ya da kanama gibi durumlardan şüphe edildiğinde uygulanır. Kaburga kırıkları yalnızca hastanın hikayesine kulak vererek ve fiziki muayene ile de teşhis edilebilir.
Kaburga Kırığı Kendiliğinden Geçer Mi?
Eğer meydana gelen kaburga kırığı çok ciddi seviyelerde değilse, kırığın boyutuna da bağlı olarak 6 ila 7 ay içerisinde kendiliğinden geçebilmektedir. Elbette kendiliğinden geçmesini beklemek son derece riskli bir durumdur ve en ufak bir kaburga kırığı şüphesinde bir doktora görünmeniz önerilmektedir.
Çünkü her ne kadar kırık çok ciddi olmasa da, kaburga bölgesinde ya da akciğerlerde başka sorunlar da meydana gelmiş olabilir. Bazı durumlarda doktorlar herhangi bir fiziki müdahalede bulunmaz ve kaburga kırığının iyileşmesi için ilaç tedavisi ve bol bol dinlenme önerebilir. Bu yüzden kaburga kırıkları kendiliğinden geçebilecek bile olsa, doktorların önerilerine harfiyen uyulması gerekmektedir.
Kaburga Kırığı Tedavisi
Nefes alıp verme işlemi sürekli olarak devam ettiği için, göğsün hareketleri de sürekli olarak devam eder. Dolayısıyla kaburga kırıkları da sürekli olarak hareket eder. Göğüs kafesinin hareketlerine bağlı olarak kaburgaların da hareket etmesi, kırığın iyileşme sürecini de uzatır. Özellikle çok fazla sigara içen ya da çok fazla öksüren kişilerde kaburga kırığı iyileşme sürecinde zaman zaman tekrar edebilir. Bu süreçte hastaya ağrı kesici, kas gevşetici ya da balgam söktürücü ilaçlar tavsiye edilebilir. Aynı zamanda hastanın 45 derecelik açı ile istirahat etmesi önerilmektedir.
Hastanın yaşı çok ileri değilse ya da vücutta 3 ya da daha fazla ciddi kaburga kırığı yoksa, hasta genellikler gerekli uyarılar yapıldıktan sonra istirahat için eve gönderilir. Fakat aksi durumlarda hastalara yatarak ve kontrol altında tedavi uygulanır. Bu süreçte hastanın kaburga sinirlerine iğne ile uyuşturucu ilaç tedavisi de uygulanabilir.
Kaburga kırıklarının tedavisi sürecinde genellikle cerrahi müdahaleye başvurulmamaktadır. Fakat gerekli durumlarda cerrahi müdahale de bir tedavi yöntemi olarak uygulanabilir. Cerrahi müdahale kaburganın birkaç yerden kırıldığı ve söz konusu durumun solunumu zorlaştırdığı durumlarda uygulanır.
Cerrahi müdahale ile kaburgaların kırık bölgesine plak ya da vida yerleştirilir ve böylelikle göğüs kafesinin stabil bir halde kalması sağlanır.
Kırılan kaburga uçları akciğere batıp akciğer sönmesi dediğimiz pnömotoraks yapabilir. Bu durumda tüp torakostomi yani bir dren yerleştirelerek bu havanın boşaltılması gerekir. Bazende akciğerde kanama yapar ve tüp torakostomi yapılırak kan boşaltılır. Eğer kanama çok oluyorsa o zaman cerrahi müdehale yapılır.
Kaburga Kırıkları Ne Kadar Sürede İyileşir?
Kaburga kırıklarının iyileşme süresi, tamamen kırıkların boyutlarına ve ne şekilde gerçekleştiğine göre değişir. Örneğin uç uca gelmiş olan ve çok derin olmayan kırıklarda genellikle iyileşme süresi 4 ila 6 haftadır. Sigara içen, öksüren ya da çok fazla hareket eden kişilerde kırığın kendiliğinden kaynaması daha uzun sürecektir. Eğer kaburga kırığı ile birlikte akciğer hasarları da meydana geldiyse, bu durumda hastalığın tamamen iyileşmesi 6 ayı bulabilir.
Her ne kadar küçük bir şüphe olsa bile, hem kendinizi rahatlatmak hem de kaburga kırığının başka hayati organlara zarar verip vermediğini anlayabilmek için bir doktora başvurmak büyük önem taşıyor. Çünkü önemsenmeyen, çok küçük bir durum bile ileride daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Eğer kaburganızda kırık varsa ve evinizde istirahat süresinde iseniz ya da hastalık sonrası iyileşme dönemini yaşıyorsanız, kafanıza takılan soruları sormak ve muayene olmak için doktordan randevu alabilirsiniz.