Mediasten tümörleri, göğüs boşluğunun ortasında, akciğerler arasında yer alan mediasten bölgesinde oluşan anormal kitlelerdir. Bu tümörler iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) olabilir ve genellikle bulunduğu bölgeye göre farklı belirtiler gösterebilir. Hastalar nefes darlığı, göğüs ağrısı, öksürük veya yutma güçlüğü gibi semptomlar yaşayabilirler. Erken teşhis, tümörün yayılmasını önlemek açısından kritik öneme sahiptir. Tanı genellikle görüntüleme yöntemleri ve biyopsi ile konur. Tedavi ise tümörün türüne ve yayılımına bağlı olarak cerrahi müdahale, radyoterapi veya kemoterapi gibi yöntemleri içerebilir.
Mediasten Tümör Nedir?
Mediasten tümörü, göğüs boşluğunun ortasında yer alan ve akciğerlerin arasındaki bölge olan mediastende gelişen anormal kitle veya tümörleri ifade eder. Bu bölge, kalp, büyük damarlar, yemek borusu, sinirler, lenf düğümleri ve timüs bezi gibi hayati yapıları içerdiğinden, burada oluşan tümörler ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Mediasten Tümör Belirtileri Nelerdir?
Mediasten tümörleri, göğüs boşluğunun ortasında yer alan mediasten bölgesinde gelişen iyi huylu veya kötü huylu kitlelerdir. Belirtiler, tümörün boyutuna, konumuna ve türüne bağlı olarak değişebilir. İşte en yaygın belirtiler:
- Göğüs Ağrısı: Tümörün büyümesiyle göğüs bölgesinde baskıya bağlı olarak ağrı hissedilebilir.
- Nefes Darlığı: Tümör, solunum yollarına baskı yaparsa nefes alıp vermekte zorlanma görülebilir.
- Öksürük: Kronik ve geçmeyen bir öksürük, özellikle tümör solunum yollarını etkiliyorsa ortaya çıkabilir.
- Ses Kısıklığı: Tümör ses tellerini kontrol eden sinirlere baskı yaparsa ses değişiklikleri oluşabilir.
Mediasten Tümör Tanısı Nasıl Konulur?
Mediasten tümörünün tanısı, hastanın şikayetleri ve fizik muayene bulguları doğrultusunda çeşitli görüntüleme ve laboratuvar testleri kullanılarak konur. İlk aşamada röntgen (akciğer grafisi) ile göğüs boşluğundaki anormal bir kitle tespit edilebilir. Daha ayrıntılı inceleme için bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) kullanılarak tümörün büyüklüğü, konumu ve çevre dokularla ilişkisi değerlendirilir.
Pozitron emisyon tomografisi (PET-CT) ise tümörün kötü huylu olup olmadığını belirlemede yardımcı olabilir. Kesin tanı koymak için biyopsi gereklidir. Biyopsi, iğne biyopsisi (CT veya ultrason eşliğinde), mediastinoskopi veya cerrahi yöntemlerle alınan doku örneğinin patolojik incelemesini içerir. Tüm bu yöntemler bir araya getirilerek tümörün türü ve tedavi planı belirlenir.
Mediasten Tümör Türleri Nelerdir?
Mediasten tümörleri, tümörün yerleştiği bölgeye ve kaynaklandığı dokuya göre sınıflandırılır. Genel olarak üç ana bölgeye ayrılır: ön, orta ve arka mediasten tümörleri. İşte bu bölgelerde en sık görülen tümör türleri:
Ön Mediasten Tümörleri: Bu bölgede en yaygın olarak timoma, lenfoma ve germ hücreli tümörler görülür. Timoma, timus bezinden kaynaklanır ve genellikle iyi huyludur. Lenfoma, lenfatik sistemin kötü huylu bir tümörüdür. Germ hücreli tümörler ise testis veya yumurtalık hücrelerinden köken alabilir ve iyi veya kötü huylu olabilir.
Orta Mediasten Tümörleri: Bu bölgedeki tümörler genellikle bronkojenik kistler, perikardiyal kistler, nörojenik tümörler ve büyümüş lenf nodlarıdır. Bronkojenik ve perikardiyal kistler doğumsal olup iyi huyludur. Nörojenik tümörler sinirlerden kaynaklanır ve çoğu iyi huyludur. Lenf nodları ise enfeksiyonlar veya kanser nedeniyle büyüyebilir.
Arka Mediasten Tümörleri: Bu bölgede en sık görülen tümörler nörojenik tümörler, gangliyonöroma, nörofibroma ve paragangliomadır. Nörojenik tümörler sinir dokusundan köken alır ve genellikle iyi huyludur. Gangliyonöroma ve nörofibroma da sinir sistemiyle ilişkilidir ve iyi huylu olabilir. Paragangliomalar ise nadiren görülür ve hormon salgılayarak kan basıncını etkileyebilir.
Mediasten Tümör Tedavisi Nasıl Yapılır?
Mediasten tümörünün tedavisi, tümörün türüne (iyi huylu veya kötü huylu), büyüklüğüne, konumuna ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir. Cerrahi tedavi, özellikle iyi huylu tümörlerde ve cerrahi olarak çıkarılabilecek kötü huylu tümörlerde en yaygın kullanılan yöntemdir. Minimal invaziv cerrahi (torakoskopik veya robotik cerrahi) ya da açık cerrahi ile tümör çıkarılabilir. Eğer tümör yayılmış veya cerrahi olarak tamamen çıkarılamıyorsa, kemoterapi ve radyoterapi uygulanabilir.
Mediasten Tümör Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Mediasten tümörlerinin tedavisi, tümörün türüne, boyutuna, yerleşimine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. İşte en yaygın tedavi yöntemleri:
- Kemoterapi: Kötü huylu tümörlerde (örneğin lenfoma veya kötü huylu germ hücreli tümörler) kullanılan ilaç tedavisidir. Kanser hücrelerini yok etmek veya küçültmek amacıyla uygulanır.
- Radyoterapi (Işın Tedavisi): Tümörün yayılmasını önlemek veya küçültmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Lenfoma ve bazı timoma türlerinde kemoterapi ile birlikte uygulanabilir.
- Hedefe Yönelik Tedavi: Kanser hücrelerinin belirli özelliklerini hedef alan ilaçlarla yapılan bir tedavi yöntemidir. Genellikle lenfoma gibi kötü huylu tümörlerde kullanılır.
Mediasten Tümörü İyi Huylu mu, Kötü Huylu mu?
Mediasten tümörleri hem iyi huylu (benign) hem de kötü huylu (malign) olabilir. Tümörün tipi, köken aldığı dokuya ve patolojik incelemeye bağlıdır.
İyi huylu tümörler: Genellikle yavaş büyür ve çevre dokulara yayılma eğilimi göstermez. Timoma (çoğunlukla iyi huyludur), nörofibroma, lipom ve bronşiyal kistler bu gruba girer. Bu tümörler genellikle belirti vermez ancak büyüdüklerinde bası etkisiyle nefes darlığı veya göğüs ağrısı yapabilirler.
Kötü huylu tümörler: Hızla büyüyebilir ve çevre dokulara ya da uzak organlara metastaz yapabilir. Lenfoma, malign timoma, germ hücreli tümörler ve küçük hücreli akciğer kanseri gibi tümörler bu gruptadır. Kötü huylu tümörler genellikle daha agresif olup, nefes darlığı, göğüs ağrısı, kilo kaybı ve gece terlemeleri gibi belirgin semptomlara neden olabilir.